دسته بندی انسانها از نظر دکتر علی شریعتی

دکتر علی شریعتی را، فارغ از تمام دیدگاه ها و ایدئولوژی های سیاسی و مذهبی اش، جامعه شناس و انسان شناسی بزرگ می دانم. او را از وقتی ۹ ساله بودم و در لابلای کتابهای پدرم کنجکاوی می کردم شناختم. جایی که قدرت قلم و کلامش در مقدمه ی یکی از کتابهایش نخستین شوک را به افکار کودکانه ام وارد کرد. آنجا که گفت:

اگر تنهاترین تنها شوم باز خدایی هست…

 او جانشین همه ی نداشتن هاست

این روزها با پیشرفت علم و فناوری، همه چیز تغییر کرده، و احساس می کنیم برای نزدیکانمان بسیار عالم تر و برای جامعه مان، بسیار تاثیرگذارتر از مردمان چند دهه قبل هستیم. از دید من اما انسان همان انسان قبلی است و تنها سبک زندگی مان (آنچه امروزه به Life Style تعبیرش می کنیم) تغییر کرده، و نه میزان اثرگذاریمان. معتقدم انسان ها کماکان به همان ۴ دسته ای تقسیم می شوند که دکتر شریعتیِ جامعه شناس و روان شناس دسته بندی کرده است:

۱) آنهایی که وقتی هستند هستند، وقتی که نیستند هم نیستند
عمده آدم‌ها حضورشان مبتنی به فیزیک است. تنها با لمس ابعاد جسمانی آن‌هاست که قابل فهم می‌شوند. بنابراین اینان تنها هویت جسمی دارند.

۲) آنهایی که وقتی هستند نیستند، وقتی که نیستند هم نیستند
مردگانی متحرک در جهان. خود فروختگانی که هویت شان را به ازای چیزی فانی واگذاشته‌اند. بی‌شخصیت‌اند و بی‌اعتبار. هرگز به چشم نمی‌آیند. مرده و زنده‌شان یکی است.

۳) آنهایی که وقتی هستند هستند، وقتی که نیستند هم هستند
آدم‌های معتبر و با شخصیت. کسانی که در بودنشان سرشار از حضورند و در نبودنشان هم تاثیرشان را می‌گذارند. کسانی که همواره به خاطر ما می‌مانند. دوستشان داریم و برایشان ارزش و احترام قائلیم.

۴) آنهایی که وقتی هستند نیستند، وقتی که نیستند هستند
شگفت‌انگیزترین آدم‌ها در زمان بودشان چنان قدرتمند و با شکوه‌اند که ما نمی‌توانیم حضورشان را دریابیم، اما وقتی که از پیش ما می‌روند نرم نرم، آهسته آهسته درک می‌کنیم. باز می‌شناسیم. می‌فهمیم که آنان که بودند. چه می‌گفتند و چه می‌خواستند. ما همیشه عاشق این آدم‌ها هستیم. هزار حرف داریم برایشان. اما وقتی در برابرشان قرار می‌گیریم قفل بر زبانمان می‌زنند. اختیار از ما سلب می‌شود. سکوت می‌کنیم و غرقه در حضور آنان مست می‌شویم و درست در زمانی که می‌روند یادمان می‌آید که چه حرف‌ها داشتیم و نگفتیم. شاید تعداد این‌ها در زندگی هر کدام از ما به تعداد انگشتان دست هم نرسد.

زندگینامه ی کامل دکتر علی شریعتی

وب‌گاه اطلاع‌رسانی دکتر علی شریعتی

مرثیه دکتر چمران بر مزار دکترشریعتی

ای علی! دینداران متعصّب و جاهل، تو را به حربه تکفیر کوفتند و از هیچ دشمنی و تهمت فروگذار نکردند و غربزدگان نیز که خود را به دروغ، «روشنفکر» می‌نامیدند، تو را به تهمت ارتجاع کوبیدند و اهانت‌ها کردند. رژیم شاه نیز که نمی‌توانست وجود تو را تحمّل کند و روشنگری تو را مخالف مصالح خود می‌دید، تو را به زنجیر کشید و بالاخره… «شهید» کرد…

لینک به این صفحه: http://blog.ehsanmehrjoo.ir/?p=296

احسان مهرجو

۲۳ بهمن ۱۳۹۴