آزمون مرحله اول چهاردهمین المپیاد نجوم و اخترفیزیک هم سرانجام برگزار شد و همچون تمام دوره های قبلی این المپیاد، عده کثیری معتقدند آزمون نیست به سال گذشته اش سخت تر بوده و عده قلیلی (همچون بنده) هم قائل به ساده تر بودن آن هستند.
برای تحلیل آزمون مرحله اول المپیاد نجوم امسال بهتر است ابتدا نگاهی به بودجه بندی آزمون داشته باشیم.
بودجه بندی آزمون مرحله اول المپیاد نجوم و اخترفیزیک:
فیزیک مکانیک+ مکانیک سماوی: ۱۱ سوال
اخترفیزیک: ۱۰ سوال
اطلاعات عمومی: ۷ سوال (۴ سوال مرتبط با اخترفیزیک، ۱ سوال ابزار شناسی، ۱ سوال نجوم رصدی، ۱ سوال کیهان شناسی)
کروی-مکانیک: ۳ سوال
کروی: ۲ سوال
کیهان شناسی: ۱ سوال
تقریب: ۱ سوال
(توجه داشته باشید که این بودجه بندی از دیدگاه نگارنده صورت گرفته و در برخی موارد ممکن است برخی از مدرسان دیگر ۲ یا ۳ سوال از این آزمون را در دسته های دیگر قرار دهند).
اگرچه امسال برخلاف دو-سه دوره گذشته تعداد سوالات مکانیک افزایش محسوسی داشت، اما متاسفانه سهم سوالات فیزیکی بیشتر از سوالات مکانیک سماوی آن بود و مباحث مکانیک سماوی مهمی از قلم افتاده بود.
نکته عجیب (اما به زعم بنده خوشایند) در آزمون امسال، طرح ۷ سوال اطلاعات عمومی غیرحفظی بود که با توجه به اینکه ۴ سوال آن به مبحث اخترفیزیک مربوط میشد، میتوان گفت مجموعا ۱۴ سوال اخترفیزیک در این آزمون شاهد بودیم و همچنان اخترفیزیک بیشترین سهم را در بودجه بندی آزمون داشته است.
نکات منفی آزمون:
- سوال نجوم کروی مربوط به طول سایه شاخص در شهر مورد نظر (سوال ۶ از کد۱)، دارای ابهام بود و چون شهر را صراحتا مشخص نکرده بود، بسته به برداشت دانش آموزان هم گزینه ۱ و هم گزینه ۲ به عنوان جواب قابل حصول بود و طبیعتا انتظار میرود این سوال حذف شود. یا هر دو گزینه را صحیح اعلام کنند.
- سوال مربوط به تقریب تعداد برگهای درختان در سیاره زمین، به نظرم چندان سوال معقولی نبود و برای سنجش قوهی تقریب دانش آموزان سوالات بسیار بهتری را می توانستند طرح کنند.
- سوال مربوط به جرم ستاره های دوتایی طبق منحنی سرعت آنها (سوال ۲۶ از کد۱)، به نظر اشتباه می آید و پاسخ صحیح بنابر راه حل تعدادی از دبیران در گزینه ها موجود نیست. اگر طراحان، شرایط خاص یا فرضیات دیگری را برای حل این سوال مد نظر داشته باشند، این سوال ظاهرا باید حذف شود.
نکات مثبت آزمون:
- پرهیز از طرح سوالات با راه حل های عجیب و طولانی
- رعایت تناسب درجه سختی سوالات. از دید اینجانب، سطح ۴۰ درصد سوالات این آزمون ساده بود، ۴۰ درصد سوالات متوسط و ۲۰ درصد سوالات هم سخت محسوب میشدند.
جمع بندی:
شخصا سطح این آزمون را نسبت به دو سال گذشته (دوره های ۱۳ و ۱۲)، ساده تر میدانم. و انتظار میرود دانش آموزان متوسط به راحتی بتوانند به ۸ تا ۱۰ سوال آزمون پاسخ صحیح دهند.
کف قبولی را (پس از کسر امتیاز منفی)، همچنان ۵ سوال صحیح برای دانش آموزان تهرانی و ۳٫۷ تا ۴ سوال صحیح برای دانش آموزان شهرستانی پیش بینی میکنم. اگرچه ممکن است بخاطر کاهش تعداد شرکت کنندگان امسال، کف قبولی تهران به ۴ سوال و شهرستان به ۳ یا حتی ۲٫۵ سوال کاهش یابد. با وجود این، تا اتمام تحصیح پاسخبرگ ها و تعیین نرم امتیازها، هیچ چیز قطعی نیست.
اگه فک می کنی تلاش فراوان کردی اما پس از اعلام نتایج دیدی که قبول نشدی، مطمئن باش یا رقبات بیش از تو تلاش کرده اند یا خیر و صلاح تو در قبولی نبوده است.
احسان مهرجو
۶ بهمن ۱۳۹۶
